Ο βηματοδότης είναι μία συσκευή μικρού μεγέθους, η οποία τοποθετείται στο θώρακα μέσω μιας σχετικά εύκολης επέμβασης. Ο κύριος σκοπός του είναι να κρατά τον παλμό της καρδιάς σε φυσιολογικά επίπεδα και να μην επιτρέπει να διαταράσσεται η συχνότητά του.
Βηματοδότης και διαταραχές της καρδιάς
Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι παλμοί της καρδιάς είναι περίπου 70 το λεπτό στην ηρεμία. Όταν οι καρδιακοί παλμοί πέφτουν κάτω από τα φυσιολογικά όρια, είναι δηλαδή λιγότεροι από 40 το λεπτό, τότε υπάρχουν διαταραχές στη λειτουργία της καρδιάς.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κάνουν την εμφάνισή τους διάφορα συμπτώματα όπως :
- δύσπνοια
- ζαλάδες
- ανεξήγητη κόπωση
- απώλεια αισθήσεων
Τι είναι ο βηματοδότης;
Ο βηματοδότης είναι ένα εξελιγμένο, μικρό υπολογιστικό ηλεκτρικό σύστημα. Αποτελείται από μία μπαταρία, η οποία παρέχει την απαιτούμενη ενέργεια προκειμένου να επιτευχθεί η ηλεκτρική διέγερση, από ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, το οποίο ρυθμίζει το ηλεκτρικό ερέθισμα και από δύο καλώδια, τα οποία τον συνδέουν με την καρδιά του.
Ο βηματοδότης ουσιαστικά είναι μία συσκευή που παράγει ηλεκτρικά ερεθίσματα, τα οποία προκαλούν διέγερση της καρδιάς και αποτελεί το μοναδικό τρόπο θεραπείας των σοβαρών βραδυαρρυθμιών.
Τι είδους εξετάσεις απαιτούνται πριν να τοποθετηθεί ο βηματοδότης;
Η εξέταση που γίνεται συνήθως είναι ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα. Μέσω αυτού ο γιατρός διαπιστώνει τη βλάβη που υπάρχει και κρίνει κατά πόσο είναι απαραίτητο να εμφυτευτεί ο βηματοδότης ή όχι. Σε κάποιες περιπτώσεις ασθενών, είναι πιθανό να χρειασθούν περαιτέρω εξετάσεις όπως η 24ωρη καταγραφή των παλμών της καρδιάς με Holter και η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη.
Πότε τοποθετείται ο βηματοδότης;
Όταν ο φλεβοκόμβος, δηλαδή ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς που παράγει ηλεκτρικά ερεθίσματα δεν λειτουργεί σωστά, ο καρδιακός ρυθμός είναι ακανόνιστος (είτε πολύ υψηλός, είτε πολύ χαμηλός). Αυτό έχει ως συνέπεια να προκαλούνται φλεβοκομβικές παύσεις, φλεβοκομβική βραδυκαρδία κ.α.
Επίσης υπάρχει η περίπτωση ο φλεβοκόμβος να στέλνει μεν φυσιολογικά ερεθίσματα αλλά αυτά να μην μπορούν να φθάνουν στα υπόλοιπα τμήματα της καρδιάς. Αυτή η περίπτωση ονομάζεται κολποκοιλιακός αποκλεισμός. Και οι δύο αυτές δυσλειτουργίες της καρδιάς απαιτούν την τοποθέτηση βηματοδότη και όχι μόνο.
Με ποιον τρόπο λειτουργεί ο βηματοδότης;
Ο σύγχρονος βηματοδότης μπορεί να προσαρμοστεί σε κάθε διαταραχή της λειτουργίας της καρδιάς. Ανάλογα με την περίπτωση, ο βηματοδότης που θα εμφυτευθεί μπορεί να είναι μονοεστιακός ή διπλοεστιακός, να διεγείρει δηλαδή τη μία ή και τις δύο καρδιακές κοιλότητες. Τα εξελιγμένα συστήματα βηματοδότητης, που χρησιμοποιούνται σήμερα, μπορούν να προσαρμόζουν τη συχνότητα των ηλεκτρικών διεγέρσεων ανάλογα με τις καταστάσεις που επηρεάζουν τον οργανισμό. Για παράδειγμα άλλες είναι οι απαιτήσεις όταν κάποιος τρέχει ή κολυμπά και άλλες όταν χαλαρώνει βλέποντας τηλεόραση.
Βηματοδότης : Η διαδικασία της εμφύτευσης
Η διαδικασία της εμφύτευσης είναι σχετικά απλή και δεν συνοδεύεται από επικίνδυνες επιπλοκές. Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία. Ο γιατρός ανοίγει μία πολύ μικρή τομή, από την οποία τα ηλεκτρόδια του βηματοδότη περνούν στην καρδιά μέσω μίας φλέβας. Ο γιατρός ελέγχει με τη βοήθεια της οθόνης ακτινοσκόπησης εάν έχουν τοποθετηθεί σωστά και τα συνδέει με το βηματοδότη. Στη συνέχεια κάτω από την κλείδα, σε μια μικρή “θήκη” ή “τσέπη” τοποθετείται ο βηματοδότης. Η διάρκεια της επέμβασης κυμαίνεται από 60 έως 90 λεπτά και μπορεί να θεωρηθεί επέμβαση ρουτίνας.
Βηματοδότης : Η ζωή μετά την τοποθέτησή του
Τις πρώτες ημέρες μετά την τοποθέτηση ίσως να αισθάνεστε κάποιες μικροενοχλήσεις και να μην μπορείτε να συνηθίσετε το βηματοδότη. Αυτές όμως γρήγορα υποχωρούν και σε μικρό χρονικό διάστημα δεν θα αισθάνεστε καθόλου την παρουσία του.
Αφού περάσει το πρώτο διάστημα, κατά το οποίο επιβάλλεται να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγετε τις έντονες κινήσεις, θα επισκεφθείτε το γιατρό σας για την πρώτη εξέταση, προκειμένου να ελέγξει την καρδιακή σας λειτουργία και σταδιακά θα επανέλθετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες.
Η ζωή μετά την τοποθέτηση του βηματοδότη, αφού παρέλθει το πρώτο διάστημα, είναι απολύτως φυσιολογική, απλά δεν θα πρέπει να αμελείτε την ανά εξάμηνο συνάντηση με το γιατρό σας, ο οποίος θα ελέγχει εάν ο βηματοδότης σας λειτουργεί σωστά και σε τι κατάσταση βρίσκεται η μπαταρία του.